Waarom gaan moestuiniers voorzaaien? Is dat echt nodig? Kun je het zaad niet beter direct in de grond doen? Het voorzaaien van zaden kost meer tijd en moeite, dus terecht dat je je afvraagt of het echt nut heeft.
Voorzaaien betekent dat je eerst de zaden laat ontkiemen in kleinere potjes of zaaitrays. Voorzaaien gebeurt vaak binnen of in een kast. Als de zaden ontkiemd zijn en iets groter zijn geworden (vaak als er 4 blaadjes zijn), worden ze verspeend. Bij verspenen wordt elk individuele plant in een groter apart potje “verhuisd”. Als de plant nog groter is geworden, wordt de plant vervolgens naar buiten gezet in zijn uiteindelijk bestemming.
Nee, het voorzaaien van zaden hoeft niet. Je kunt het zaad (in het juiste seizoen) ook meteen in de grond plaatsen in zijn uiteindelijk bestemming. Maar door het voorzaaien van je zaden vergroot je de kans op succes. Hieronder een aantal redenen om binnen voor te zaaien.
Redenen om voor te zaaien
- Je wint tijd
In Nederland en België kun je veel gewassen pas in mei-juni in de volle grond gaan zaaien. Door in maart al te beginnen met het voorzaaien, kunnen de zaden al ontkiemen en groter worden. In mei kunnen ze dan direct in de grond. Hierdoor krijg je een voorsprong van enkele maanden. - Lange oogsttijd bij een aantal planten
Tomaten, aubergines en pepers hebben 4 tot 6 maanden nodig om van zaad te groeien tot een plant met rijpe vruchten. We hebben in Nederland en België korte zomers. Voordat je het weet, is het al te koud en is het seizoen voorbij. Dus bij deze planten wordt het sterk aangeraden om in eind februari-maart alvast voor te zaaien binnen in huis.
- Optimale bezetting van je grond
Later in het seizoen kun je ook alvast voorzaaien, terwijl je op een plek in de moestuin wacht. Ik begin al een maand eerder te zaaien zodra ik oogst verwacht. Als ik iets heb geoogst, plaats ik meteen mijn voor gezaaide plantje op de lege plek. Eén plant uit, ander plant in. Zo word je ruimte optimaal gebruikt en kun je continu blijven oogsten.
- Meer controle over de temperatuur
Je denkt dat de komende tijd warm wordt, maar je wordt toch verrast met enkele koude dagen…. En daar gaan je zaden. Binnen heb je meer controle over de temperatuur en weet je zeker dat het niet mis kan gaan.- Warmte kiemers
De zaden van sommige groenten hebben warmte nodig om te kunnen ontkiemen. Dit zijn de zogenaamde warmte kiemers. Warmte kiemers schrikken pas wakker bij hoge temperaturen en dan pas gaan ze ontkiemen. Voorbeelden van warmte kiemers zijn pepers en paprika. Ze ontkiemen pas bij 20 graden of hoger. Met een warmtemat of een groeilamp kun je deze temperaturen creëren. - Koude kiemers
Naast warmte kiemers, heb je ook koude kiemers. De zaden van koude kiemers schrikken pas bij lage temperaturen. In de natuur gaan ze pas ontkiemen nadat ze een winter hebben gehad. Je kunt de winter simuleren door de zaden een week of twee in de vriezer te doen. Daarna haal je de zaden eruit en simuleer je de lente door ze verder binnen te laten ontkiemen. Hierdoor hoef je niet te wachten totdat je een winter hebt gehad.
- Warmte kiemers
- Bescherming tegen dieren
Vogels zijn dol op zaden en slakken zijn dol op jonge planten, vooral koolsoorten. Dit is een belangrijke reden om eerst je planten binnen of in een kast voor te zaaien, en pas naar buiten in de grond te zetten als ze wat groter en sterker zijn.
Welke groenten moet je niet voorzaaien?
Je kunt bijna alles voorzaaien. Behalve groenten waarvan we de wortels eten. Wortels, radijs, pastinaak kun je beter direct in de grond zaaien. Wortelgewassen kunnen niet zo goed tegen een verhuizing. Bij het verspenen is de kans groot dat je de wortels beschadigd worden. Hierdoor kun je minder mooie rechte wortels krijgen.
Gewassen die je al vroeg buiten in de grond kunt zaaien en goed tegen de kou kunnen, of gewassen met een snelle oogsttijd, zaai ik liever meteen buiten. Dit zijn bijvoorbeeld spinazie, snijbiet en pluksla.
Het voorzaaien hoeft dus niet, maar het vergroot wel je kans op succes. Je kunt ook bij de tuincentra kleine plantjes kopen, waardoor je de voordelen van het voorzaaien hebt, zonder de moeite. Een ander idee is om met andere moestuiniers plantjes te verwisselen, dan hoef je alleen een beperkt aantal zaden voor te zaaien.
Maak vooral voor jezelf een overweging of je het de moeite waard vindt om voor te zaaien, en maak je leven vooral makkelijker. Het moestuinieren moet vooral leuk blijven!
Na ijsheilige (half mei) is de kans op vorst klein. Dan kunnen de groenten buiten op hun definitieve plek geplant worden. Voordat je dit doet, moet je de planten eerst afharden. Lees meer hierover in dit artikel.
Andere interessante artikelen:
Pingback: Kangkong kweken - BinnenBuitenBloei
Pingback: Zaden zaaien: hoe moet dat? - BinnenBuitenBloei
Pingback: Zaden binnen zaaien: tips en instructies - BinnenBuitenBloei