In de koude maanden kun je binnen alvast beginnen met het zaaien van zaden. Dit gebeurt vaak rond maart. In maart is er genoeg daglicht, maar buiten is het nog te koud om direct buiten te zaaien. De kans op vorst is dan ook nog te groot. Vele planten overleven het niet in de vorst. Zaden binnen zaaien wordt voorzaaien genoemd.
Door zaden binnen te zaaien win je tijd. Voor planten zoals aubergines en paprika is dit zelfs noodzakelijk, want in Nederland en België is het helaas maar enkele maanden warm genoeg voor deze planten. Ze groeien langzaam, en voordat je het weet groeien de planten niet meer omdat het al te koud is geworden.
Door zaden alvast binnen te zaaien, zijn de jonge plantjes ook beschermd tegen slakken. Slakken eten graag jonge plantjes op. Persoonlijk zaai ik bijna alles binnen voor. In dit artikel kun je meer lezen over de voordelen van binnen zaaien.
In dit blog geef ik je een aantal tips en instructies voor het zaaien van zaden binnen.
Welk soort grond kun je gebruiken om in te zaaien?
Er zijn verschillende soorten grond waaruit je kunt kiezen. De meest gebruikte soort grond die gebruikt wordt om binnen te zaaien is potgrond, zaaigrond en vermiculiet.
In het begin heeft een zaad weinig nodig om te ontkiemen. Het enige wat echt nodig is, is een vochtige substantie. Dit kan zelfs een nat wattenschijf of keukenpapier zijn. Het zaad zelf bevat alle voedingsstoffen die het nodig heeft om te kunnen ontkiemen.
Pas nadat het zaadje ontkiemd is, heeft het plantje voedingsstoffen nodig van buitenaf. In potgrond en zaaigrond zit al voedingsstoffen in. Vermiculiet bevat geen voedingsstoffen. Je kunt vermiculiet gebruiken om de zaden in te laten ontkiemen, maar daarna moet je snel overstappen naar een grondsoort met meer voedingsstoffen. Vermiculiet wordt vaak gebruikt om in te zaaien omdat het voor meer luchtigheid zorgt, en het houdt vocht beter vast. Om het beste van beide werelden te krijgen wordt potgrond vaak gemengd met vermiculiet.
Tegenwoordig zie je steeds meer potgrond gemaakt van kokosvezels. Kokosvezels is een milieuverantwoordelijke keuze. Het zorgt voor luchtigheid en houdt goed vocht vast. Van nature zit er geen voedingsstoffen in kokosvezels. Sommige potgrond van kokosvezels zijn al verrijkt met voedingsstoffen. Dit kun je op de verpakking aflezen.
De twee meest gebruikte type gronden om in te zaaien is toch potgrond en zaaigrond. Wat is het verschil tussen deze twee?
Zaaigrond VS potgrond
Zaaigrond is grond speciaal gemaakt voor de eerste paar weken van een plantje. Het is wat fijner van structuur en bevat minder voedingsstoffen. Bij te veel voedingsstoffen kan een plantje te snel gaan groeien, waardoor je lange, dunne zwakkere plantjes gaat krijgen, die op een gegeven moment kunnen omvallen. Dit risico is vooral groot als de dagen nog kort zijn. De plantjes rekken zich uit naar de licht, die ver te zoeken is. Hierdoor worden ze lang en dun.
Potgrond bevat meer voedingsstoffen dan zaaigrond. Vaak zitten er ook grovere stukken in, die in de weg kunnen zitten van een zaadje. Door meteen te zaaien in potgrond, worden de plantjes “verwend”. Ze moeten minder hard werken voor voedingsstoffen. Als de plant later ook in goede omstandigheden gaat groeien, zou je hier niets van merken, maar de “DNA” van het plant is wel zwakker. Het plantje heeft zich namelijk zich aangepast aan de rijke omgeving. Als je zaden van deze planten gaat oogsten, oogst je zaden van een zwakkere plant.
Zaaigrond is vaak duurder en minder goed verkrijgbaar vergeleken met potgrond. Je kunt ook zelf zaaigrond maken. Dit doe je door normale potgrond te mengen met brekerzand. Brekerzand bevat geen voedingsstoffen en relatief goedkoop. Je kunt brekerzand kopen bij bouwmarkten zoals Karwei of Gamma. Hoe meer brekerzand je in het mengsel voegt, hoe minder voedingsstoffen in het mengsel zal zitten. Ik voeg ongeveer 1/3 brekerzand toe aan potgrond, om zaaigrond te maken.
Naar mijn ervaring werkt normale potgrond goed genoeg voor het kweken van groenten voor eigen consumptie. Het nadeel van potgrond is dat er vaak grotere stukken in zitten. Verwijdert de grotere stukken eerst voordat je in gaat zaaien.
Persoonlijk gebruik ik zaaigrond alleen als ik in januari of februari binnen moet zaaien. Tijdens deze maanden zijn de dagen nog te kort waardoor er weinig daglicht is. Binnen is het vaak warm waardoor de zaden wel ontkiemen. Echter, door te weinig daglicht worden de zaailingen lang en dun, in plaats van een plant met sterke korte steel. Dit wordt versterkt door de extra voedingsstoffen in potgrond. De plant wil snel groeien, maar er is niet genoeg licht waardoor het plantje nog langer en dunner wordt. De balans tussen licht, voedingsstoffen en warmte is tijdens deze maanden nog niet optimaal. In maart is er meer daglicht, dan kunnen de zaailingen de extra voedingsstoffen in potgrond wel aan.
Instructies zaden binnen zaaien
- Vul alle potten met potgrond of de gekozen zaai materiaal tot aan de bovenkant.
In dit artikel kun je meer lezen over wat voor potjes of materialen je kunt gebruiken om in te zaaien. - Druk de grond een beetje aan.
- Plaats de zaden in de potjes.
Zaai niet te veel. Vaak zitten er te veel zaden in een verpakking. Het zaadje ziet er heel klein uit, maar als het goed is, wordt elk zaad een plant. Dus denk na over hoeveel planten je nodig hebt, en of je buiten plek hebt om het allemaal later uit te planten. Zaai wel iets meer dan wat je nodig hebt, want soms gaat er iets mis met een zaad of plantje.Probeer de zaden zo goed mogelijk te verspreiden, zodat elk plantje genoeg ruimte krijgt. Anders wordt de pot snel te klein voor de zaailingen, en moet je snel overgaan tot verspenen. Dit maakt het scheiden van de kleine plantjes later ook makkelijker. Hoeveel zaden je zaait, hangt af van de grootte van de zaaitray of zaaipotje.
Bedekt de zaden met een dun laagje potgrond.
Een algemene regel is dat het zaad bedekt moet worden met een laagje grond van 2 tot 3 keer de grootte van het zaad. Dus hoe groter het zaad, hoe dieper. Beginners hebben vaak de neiging om zaden veel te diep te zaaien.- Druk de grond een beetje aan.
- Vergeet niet om labels toe te voegen met de naam en eventueel datum.
Je kunt hiervoor theestokjes, houtenvorken of zelf labels uit kwarkbakjes knippen. - Geef water.
Geef water met een plantenspuiter. Vermijd een gieter of harde straal, anders verschuiven de zaadjes. Je kunt ook water vanaf de onderkant geven. Dit kan alleen als er gaten aan de onderkant van de potjes zitten. Om water te geven vanaf de onderkant, vul je een diepe schotel met water. Doe de potjes in de schotel. De grond zal het nodige water opzuigen. Dit kan wel langer dan half uur duren. - Plaats de bakken op een plek met de juiste temperatuur.
Op de zaadverpakking staat vaak de ideale kiemtemperatuur bij. Tomaten, pepers, paprika en aubergines hebben warmte (20+ graden) nodig om te kunnen kiemen. Doperwten, sla en koolsoorten hebben het liever kouder (15 graden).Doe de bakken eventueel in een kleine kweekkast of bedekt het met vershoudfolie. Dit is tegen uitdroging. Mocht je dit niet doen, dan moet je vaker de bakken in de gaten houden en vaker water geven.
- Laat de kweekkast wel af en toe luchten, door de ventilatie rondjes open te zetten.
Dit voorkomt schimmels, vooral als je papierenpotjes hebt gebruikt. De meeste zaden die net gezaaid zijn, hebben geen licht nodig om te ontkiemen. Alleen zaden die lichtkiemers zijn hebben licht nodig om te ontkiemen. Lichtkiemers zijn o.a. aardbei, kamille, selderij en peterselie. De meeste zaden hebben geen licht nodig, dus je kunt gerust de potjes op een donkere plek laten staan totdat ze ontkiemd zijn. - Verplaats de potten naar een plek met genoeg licht, zodra de zaden ontkiemd zijn.
Dit is vaak op de vensterbank bij een raam of achter de schuifpui. - Geef regelmatig water.
Als je een deksel gebruikt, hoef je slechts om de 3-4 dagen pas water te geven. Geef pas water als je ziet dat de bovenkant wat uitgedroogd is.
Het voorzaaien is gedaan. Als het goed is, zijn de zaden ontkiemd, en zie je de planten elke dag groeien. Staan de zaailingen te dicht bij elkaar? Wordt het potje te vol? Dan is het tijd om te verspenen. Verspenen betekent dat elk plantje naar een individuele of grotere pot verplaatst wordt. In de blog “6 tips bij het verspenen” kun je meer hierover lezen.
* Dit blog bevat affiliate links. Als je via de link iets besteld, verdien ik een klein bedrag. Het kost je geen extra geld, maar hiermee help je mij met de kosten voor het onderhouden van de website. Bedankt daarvoor.
Schrijf je in voor de nieuwsbrief!
Andere interessante artikelen:
Pingback: Buiten zaaien in volle grond: tips en instructies - BinnenBuitenBloei